Η τακτική και στρατηγική της Λατινοαμερικάνικης επανάστασης.
Αυτό το άρθρο γράφτηκε τις πρώτες μέρες της κρίσης ( των πυραύλων) τον Οκτώβρη του 1962, αλλά δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του Τσε τον Οκτώβρη του 1968 στην επιθεώρηση “ Βέρνετε Ολίβο “, όργανο των ένοπλων επαναστατικών δυνάμεων της Κούβας.
Στα ελληνικά δημοσιεύεται στον 3ο τόμο (ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ) των Απάντων του Ερνέστο Τσε Γκουεβάρα , που εκδόθηκε το 1977 από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΡΑΝΑΣΗ σε μετάφραση Λιλή Ζωγράφου.
Το αναδημοσιεύουμε με αφορμή τις εκδηλώσεις που γίνανε για την επέτειο της δολοφονίας του, γιατί πιστεύουμε ότι είναι προτιμότερο να γνωρίσουμε κυρίως το πλούσιο θεωρητικό έργο του μεγάλου επαναστάτη και δευτερευόντως την ερμηνεία του έργου και της δράσης του από τρίτους ,που ασφαλώς έχουν αυτό το δικαίωμα, όμως απ’ ότι φαίνεται αδυνατούν να αποφύγουν τις συνήθεις προσεγγίσεις.
Προσεγγίσεις που θεωρούν ότι ο Τσε ήταν ένας μοναχικός – ρομαντικός επαναστάτης που υποτιμούσε την μαζική πάλη και το εργατικό κίνημα , και πήγε στη Βολιβία όχι για να ανοίξει δεύτερο μέτωπο που θα στήριζε Κούβα & Βιετνάμ, αλλά λόγω διαφωνιών με τον Φιντέλ Κάστρο.
Για όλα αυτά ο Τσε έπραξε, μίλησε και έγραψε. Και όπως βλέπετε πολύ επίκαιρα.
Εκτός λοιπόν από το μπλουζάκι και την αφίσα στο φοιτητικό δωμάτιο, υπάρχουν και τα Πολιτικά Κείμενα, ο Ανταρτοπόλεμος, το Ημερολόγιο Βολιβίας.
Tιμήστε τα λοιπόν και αφήστε τον Τσε να μιλήσει!
Μιχάλης Ρέντζιος
Ο στρατός , η μοναδική δύναμη που απάνω του στηρίζονται οι τάξεις των εκμεταλλευτών, διαθέτει μία δομή και έναν εξοπλισμό προσαρμοσμένα στον συμβατικό πόλεμο.Οι δυνάμεις του εξουδετερώνονται τελείως, όταν αντιμετωπίσει τον άτακτο πόλεμο των χωρικών, που έχουν για θέατρο των επιχειρήσεων την ίδια τους τη γη. Χάνουν δέκα άνδρες για κάθε επαναστάτη αγωνιστή που πέφτει. Η ηθική κατάπτωση προοδεύει γρήγορα στις γραμμές τους πολεμώντας έναν αθέατο και αήττητο εχθρό, που δεν τους δίνει την ευκαιρία να βάλουν σε πράξη τις ακαδημαϊκές τους γνώσεις τακτικής και τις φιλοπόλεμες φανφαρονίες τους, που επιδεικνύουν τόσο προκλητικά σαν πρόκειται να κυνηγήσουν τους εργάτες και τους φοιτητές στις πόλεις.
Στον αρχικό αγώνα των μικρών πολεμικών πυρήνων προσκολούνται συνεχώς νέες δυνάμεις, τι κίνημα των μαζών αρχίζει να εκδηλώνεται, η παλιά τάξη πραγμάτων καταρρέει λίγο λίγο : αυτή είναι η αποφασιστική στιγμή που η εργατική τάξη και οι λαϊκές μάζες καθορίζουν το αποτέλεσμα του αγώνα.
Που οφείλεται όμως το αήττητο του πρώτου πυρήνα αμέσως μετά την αρχή του αγώνα, παρά την υπεροχή του εχθρού σε άνδρες και σε οπλισμό ; Στην υποστήριξη του λαού. Σ’αυτήν τη λαϊκή υποστήριξη μπορούν πάντα να υπολογίζουν οι επαναστάτες και με τον καιρό όλο και περισσότερο.
Αλλά η αγροτιά είναι μια τάξη που, δεδομένης της αμορφωσιάς και της απομόνωσης που την είχαν καταδικάσει, έχει ανάγκη από πολιτική και επαναστατική καθοδήγηση από την εργατική τάξη και τους διανοούμενους επαναστάτες και χωρίς αυτήν θα είναι αδύνατο να βγει μόνη της στον αγώνα και να τον κερδίσει.
Κάτω απ’αυτές τις συνθήκες, νομίζουμε πως είναι δύσκολο στην Αμερική να νικήσει μια απομονωμένη χώρα. Στην ένωση των δυνάμεων της καταπίεσης πρέπει να απαντήσουμε με την ένωση των λαϊκών δυνάμεων. Σ’όλες τις χώρες που η καταπίεση γίνεται ανυπόφορη, πρέπει να υψωθεί η σημαία της επανάστασης και αυτή η σημαία θα πάρει , από ιστορική αναγκαιότητα, μια παγκόσμια σημασία.
Αντί αυτής της τακτικής και αυτής της πανηπειρωτικής στρατηγικής, χρησιμοποιούν περιορισμένες φόρμουλες : εκλογικούς αγώνες ασήμαντους, μια εκλογική νίκη από δω κι’ από κει δυο βουλευτές, ένας γερουσιαστής, τέσσερις δήμαρχοι, μια μεγάλη εκδήλωση που διαλύεται με πυροβολισμούς, μια εκλογή που χάνεται με διαφορά ελάχιστων ψήφων από την προηγούμενη, μια απεργία που κερδίζεται, δέκα που χάνονται, ένα βήμα μπροστά δέκα πίσω, μια νίκη σε έναν τομέα δέκα αποτυχίες σ’έναν άλλο. Και μονομιάς οι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν κι όλα πρέπει ν’αρχίσουν ξανά από την αρχή.
Γιατί αυτή η στάση; Γιατί αυτή η σπατάλη της λαϊκής ενέργειας ; Για ένα μοναδικό λόγο : στις πολιτικές δυνάμεις ορισμένων χωρών της Αμερικής υπάρχει μια τρομερή σύγχυση ανάμεσα στους στόχους τακτικής και στους στρατηγικούς στόχους. Θέλησαν να δουν σε μικρές θέσεις τακτικής μεγάλους στρατηγικούς στόχους.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε στην αντίδραση την εξυπνάδα του ότι κατάφερε να κάμει αυτές τις ασήμαντες αμυντικές θέσεις θεμελιώδη στόχο της αντιπάλου της τάξης.
Στις χώρες που γίνονται τόσο σοβαρά λάθη, ο λαός κινητοποιεί τις λεγεώνες του από χρόνο σε χρόνο για πράξεις που του στοιχίζουν τεράστιες θυσίες και που δεν έχουν καμία απολύτως αξία. Πρόκειται για θέσεις πρόσκαιρες που τις εξουσιάζουν οι σφαίρες του εχθρού.
Ονομάζονται κοινοβούλιο, νομιμότης, νόμιμη οικονομική απεργία, αύξηση των μισθών,αστικό σύνταγμα, απελευθέρωση ενός λαϊκού ήρωα… και το χειρότερο απ’όλα είναι πως, για να κερδίσεις αυτές τις θέσεις, πρέπει να μπεις μέσα στο πολιτικό παιχνίδι του αστικού κράτους και πως για να επιτύχεις την άδεια να παίξεις αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι, πρέπει να αποδείξεις ότι είσαι φρόνιμος, πως δεν είσαι επικίνδυνος, πως δεν θα σκεφτόσουν ποτέ να χτυπήσεις τους στρατώνες, ή τα τραίνα, ν’ανατινάξεις γέφυρες, ν’αποδώσεις δικαιοσύνη σε δολοφόνους ή σε βασανιστές, να ξεσηκωθείς στα βουνά ή να διαδηλώσεις με σίγουρη και αποφασιστική γροθιά τη μοναδική και βίαιη βεβαιότητα της Αμερικής : ο τελικός αγώνας για τη σωτηρία της.
Η Αμερική είναι ένα αντιφατικό πανόραμα: ηγεσίες προοδευτικών δυνάμεων που δεν είναι στο ύψος εκείνων που κυβερνούν. Λαοί που καταφέρνουν να φτάσουν σε ανυποψίαστα ύψη, λαοί που φλέγονται από την επιθυμία να δράσουν και ηγεσίες που αναχαιτίζουν αυτή την επιθυμία. Η σφαγή που παραμονεύει αυτές τις χώρες της Αμερικής και ο άφοβος λαός που θέλει να προχωρήσει προς αυτή τη σφαγή που παρόλα αυτά, θα σημάνει την σωτηρία του. Οι έξυπνοι άνθρωποι, οι συνετοί άνθρωποι που χρησιμοποιούν το φρένο που διαθέτουν για να αναχαιτίσουν την ορμή των μαζών καθιστούν ασυγκράτητο τον πόθο για τις μεγάλες στρατηγικές νίκες : Tην κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας, την εξολόθρευση του στρατού και του συστήματος εκμετάλλευσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Πανόραμα αντιφατικό αλλά ενθαρρυντικό γιατί οι μάζες γνωρίζουν πως «ο ρόλος του Ιώβ είναι ασυμβίβαστος με το ρόλο του επαναστάτη» και ετοιμάζονται για τον αγώνα.
Θα συνεχίσει ο ιμπεριαλισμός να χάνει την μία μετά την άλλη τις θέσεις του ; ‘H θα ξεσπάσει βάρβαρα σε μια πυρηνική επίθεση -όπως μας απείλησε πρόσφατα – που θα μεταμορφώσει τον κόσμο σε μια πυρηνική πυρκαγιά ; Δεν ξέρουμε. Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως πρέπει να ακολουθήσουμε το δρόμο της ελευθερίας, ακόμα κι ‘αν αυτό στοιχίσει εκατομμύρια ατομικά θύματα, γιατί μέσα στον αγώνα μέχρι θανάτου ανάμεσα στα δύο συστήματα δεν πρέπει παρά να περιμένουμε την οριστική νίκη του σοσιαλισμού ή την οπισθοχώρησή του μπροστά στον πυρηνικό θρίαμβο του επιτιθέμενου ιμπεριαλιστή.
Η Κούβα βρίσκεται στο χείλος της εισβολής : απειλείται από τις ισχυρότερες δυνάμεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού και κατά συνέπεια απειλείται από ατομικό θάνατο. Από την αδιάλλακτη γραμμή της καλεί αποφασιστικά σε συναγερμό για τον αγώνα. Πρόκειται για έναν αγώνα που δεν θα κριθεί σε μια ώρα ή σε λίγα λεπτά μιας φοβερής μάχης, αλλά θ’αντιπροσωπεύει για όλες τις γωνιές της ηπείρου χρόνια εξαντλητικού πολέμου με τρομακτικές δοκιμασίες.
Η επίθεση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των συμμάχων τους αστών θα φέρει πολλές φορές το λαϊκό αγώνα στο χείλος της καταστροφής. Αλλά αυτός ο αγώνας θα ξαναρχίσει πάντα, ανανεωμένος από τη δύναμη του λαού ως την ολοκληρωτική απελευθέρωση.
Αυτή τη μοναχική του πορεία ο πρωτοπόρος λαός μας τραγουδεί. Δεν είναι το κύκνειο άσμα μιας αποτυχημένης επανάστασης, αλλά ο επαναστατικός ύμνος που δεν θα σβήσει ποτέ από τα χείλη των αγωνιστών της Αμερικής. Έχει ιστορικούς αντιπάλους.
