Ε. ΛΕΜΠΕΣΗ
- Η επαναστατική μάζα.
- Η τεραστία κοινωνική σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω.
ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ . ΑΘΗΝΑ 1999.
«Ενιαίον είναι το πνευματικόν προλεταριάτον πάσης ταξικής καταγωγής»
1. Μας αρέσουν οι ταξικές αναλύσεις, ταξικών αντιθέσεων, που προκύπτουν από την ταξική πάλη. Αποδείχνεται πως παρά την δεδομένη πάλη των τάξεων και τα ταξικά παρελκυόμενα, υπάρχει και η δια- ταξική πάλη των παρά-τάξεων. Έτσι εξηγείται το φαινόμενο της ύπαρξης πολλών ταξικών κομμάτων που διεκδικούν κατά δήλωση τους καθ’ όλα σεβαστή και κατανοητή, την αποκλειστική ταξική έκφραση της μίας και μοναδικής εργατικής τάξης που οι περισσότεροι την βαφτίζουν, οι αθεόφοβοι, -επαναστατική- με εντελώς χριστιανικό τρόπο, δηλαδή χωρίς να την ρωτήσουν αν θέλει να είναι και να ονομάζεται έτσι. Αυτή η τάξη θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της τυχερό, γιατί μεταξύ των τόσων προσφερόμενων κομματικών ταξικών εκφραστών θα μπορούσε να διαλέξει τον καλύτερο. Η αχάριστη όμως παρά τα τόσα καλά λόγια, τα εύσημα που της αποδίδουν, την επίκληση της ιστορικής της αποστολής μέσω του ένδοξου παρελθόντος και του εξ ίσου ένδοξου μέλλοντος, προς το παρόν αφήνει τους ταξικούς και βολεύεται όπως όπως με τους αντιταξικούς η με τους παραταξικούς που το παίζουν υπερταξικοί.
Ζούμε λοιπόν σε περίοδο αταξίας απ’ ότι φαίνεται εξυπηρετεί την άρχουσα τάξη. Τώρα θα μου πείτε και ποιος θα κάνει επανάσταση, ο αστός η ο μικροαστός, άρα εκ φύσεως και Μαρξισμού προκύπτει η επαναστατική τάξη, από το εκάστοτε κοινωνικό καθεστώς στη δοσμένη βαθμίδα της κοινωνικής εξέλιξης- δούλος, πληβείος, δουλοπάροικος, κάλφας, κολίγος, προλετάριος.
Να όμως που μας προκύπτει αντιμαρξιστής που με διαλεχτική μέθοδο, κάνει « βουτιά» εντός της τάξεως, απορρίπτει την τυφλή πίστη και υποταγή σε μύθους και παραδόσεις. Αποδείχνει με τα δικά του δεδομένα ότι όσο επαναστατικές μπορούν να είναι « αι επαναστατικαί ομάδαι» άλλο τόσο αντεπαναστατική είναι η μονίμως επαναστατημένη μάζα, «υπό του μονίμου και κατά πάσης εξουσίας, ressentiment [ αρνητισμού] διακατεχομένης»
« ….Αντικειμενικότης – από της απόψεως της κοινωνιολογικής επιστήμης- υπάρχει εις την θεωρίαν της επαναστατικής ομάδος ακριβώς τόση, όση και η πραγματική δύναμης αυτής. Εις την διάγνωσην όμως και την οργάνωσην της πραγματικής της δυνάμεως διαφέρει η ομάς από την μάζαν Η ομάς επέχει θέσιν στρατηγείου, η μάζα επέχει θέσιν στρατού. Θεωρίαι ισχυρών επαναστατικών ομάδων αίτινες κατέλαβον την πολιτικήν εξουσίαν επεκράτησαν, διότι επεκράτησαν αι ομάδαι, των οποίων εξεπροσώπουν την φυσικήν ζωτικότητα- ανεξάρτητον πάσης βουλήσεως των ανθρώπων και πάσης επιρροής των θεωριών. …..μόλις η επαναστατική ομάς ανέλθη εις την αρχήν η «θεωρία» της παύει ισχύουσα έναντι της μάζης, την οποίαν αύτη εχρησιμοποίησε δια την άνοδόν της. Ο αρνητισμός της μάζης είναι το φυσικόν επακόλουθον, συστηματοποιούμενον εκ νέου και εις νέαν θεωρίαν υπό της νέας σχηματιζομένης επαναστατικής κοινωνικής ομάδοςκαι προς τον αυτόν σκοπόν δια τον αυτόν αιώνιον κύκλον- των ομάδων και των ομαδικών θεωριών « ιδεολογιών». [ σελ. 43]
Ευάγγελος Λεμπέσης. Κοινωνιολόγος, απόστολος της αξιοκρατίας κατά τον προλογίζοντα το βιβλίο Παναγιώτη Φωτέα. , Γερμανοσπούδαστος, μελετητής πέραν των άλλων και των Μαρξ, Εγκελς, Λένιν, Τρότσκι, Κάουτσκι, αντιμαρξιστής, αντιοπαδικός ,και επαναστατών αντεπαναστάτης. Μολονότι, κατά δήλωσήν του, ευρισκόμενος εκτός πολιτικής, με τις μελέτες του, - που έγιναν μάλλον το 1941 -, που σαν δύο θέματα μίας ενότητας περιέχονται σε αυτό το βιβλίο, μας παραδίνει ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό έργο που μας δίνει την δυνατότητα να συμφωνήσουμε να διαφωνήσουμε μα πάνω απ’ όλα να δοκιμάσουμε τα όρια της λογικότητας μας. «….διότι παραμένει ο επιστημονικός σκελετός, η αυστηρά φυσικοκοινωνική νομοτέλεια, δι’ ης τοποθετείται και εξηγείται το θέμα, η αυστηρά επίσης ανεύρεσις και διερεύνησις των αιτιοκρατικών σχέσεων εντός και μεταξύ των φαινομένων.» [ σελ. 140].
Όλες οι επιστήμες επηρεάζονται από την πολιτική οικονομία κατά συνέπεια και τις υπάρχουσες ιδεολογίες και θεωρίες, στον τόπο, στον χρόνο, και με τον τρόπο που εκφράζονται αυτές και προσπαθούν να αποδείξουν την αντικειμενικότητα και διαχρονικότητα των έργων τους.
2. Ας αφήσουμε την « φιλοσοφημένη κοινωνιολογία» και ας κάνουμε λίγο πλάκα με το δεύτερο θέμα.- Τους βλάκας.- Όμως ο Λεμπέσης προειδοποιεί « δια την τεραστίαν κοινωνική σημασίαν των » και μόνον όποιος δεν τον έχει διαβάσει, δεν τον πιστεύει. Υποκλινόμαστε λοιπόν στο « επιστημονικό χιούμορ» μιας και η πλάκα απαγορεύεται.
. « …. Η έμφυτος τάσις του βλακός, εξικνουμένη συχνότατα εις αληθή μανίαν όπως ανήκη εις ισχυράς και όσον το δυνατόν περισσοτέρας πάσης φύσεως οργανώσεις, εξηγείται μεν εκ της ευκολίας της αγγελοποιήσεως, εις ην μονίμως υπόκειται, λόγω ελλείψεως ατομικότητος…. Αποτελεί δε η τάσις αύτη αμάχητον σχεδόν τεκμήριον περί του βαθμού της πνευματικής του αναπηρίας. Τοιουτοτρόπως δημιουργείται αυτόματος συρροή βλακών εις τας πάσης φύσεως οργανώσεις, αίτινες, εάν μεν είναι συμφεροντολογικαί διατηρούν τουλάχιστον την σοβαρότητα τους, εάν όμως είναι «πνευματικαί» περιέρχονται συν το χρόνο εις πλήρη βλακοκρατίαν…. Τούτων δεδομένων εξηγείται και η ατελεύτητος και αυστηροτάτη επιλογή βλακών εις τα ομαδικά συστήματα, η οποία, τη βοηθεία μιάς πολιτικής βίας, κατοχυρούται και ως πολιτικόν και κοινωνικόν καθεστώς- από 4ης Αυγούστου μέχρι του σοσιαλισμού και του κομουνισμού- άλλοι είναι οι εκμεταλλευταί των θεωριών αυτών» . [ σελ. 124]
Τα αιτήματα του εκσυγχρονισμού και της αξιοκρατίας δια γραφής Λεμπέση είναι γεγονός. Η κοινωνική πρόοδος φεύγει από τα όνειρα των βετεράνων νεολαίων ηγετών του εαυτού τους και της αγέλης τους, κατεβαίνει από τις βιβλιοθήκες, βγαίνει έξω από τους υπαρξιακούς διαλογισμούς των μονίμως συσκεπτόμενων ακαδημαϊκών διανοουμένων. Η κατά Λεμπέση επανάσταση είναι καθημερινή, καθημερινά την υπερασπίζουμε η καθημερινά την υπονομεύουμε, σε όλα τα επίπεδα, ταξικά, εσωταξικά, εσωκομματικά, εξωκομματικά φραξιονιστικά, μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό. Πιστεύει πως με την γενική άνοδο της παιδείας και του πολιτισμού, θα επέλθει η τελική υπεροχή των αξίων επί των μετρίων, , και εγώ θα έλεγα πώς θα γλιτώσουμε έτσι και την επανάσταση Αυτό και αν είναι ουτοπία, αλλά όμως επιστημονική, αφού σε αυτόν τον κόσμο όλα είναι σχετικά, άρα όλα είναι πιθανά και απίθανα ταυτόχρονα, που ξέρεις τι γίνεται καμιά φορά. .
Όμως υπάρχουν οι βλάκες « που δεν έχουν ταξικήν την πατρίδαν και συνασπιζόμενοι αποτελούν τους δυνάστας της ανθρωπότητος»
«…. Η απλή παρουσία του ευφυούς ανθρώπου είναι κατά κανόνα, διά τον βλάκα, εις το έπακρον προκλητική. Το ψυχολογικόν σύμπλεγμα των συναισθημάτων, το οποίον αύτη εξαπολύει παρ’ αυτώ είναι το αυτό ακριβώς με εκείνο του καταδιωκόμενου και πανικόβλητου ζώου η ανθρώπου, εν καταστάσει φυγής η αμύνης. Το μίσος, ο φόβος, ο φθόνος μετά θράσους συμπλέκονται κατά τρόπον δηλούντα την κατάστασιν αμύνης…. Ο βλάξ, ως ο πλησιέστερος προς το ζωικόν βασίλειον, έχει την ένστικτον καχυποψίαν ούτω ανεπτυγμένην, ώστε ν’ αδυνατή να διαγνώση και να εννοήση, συλλογισμούς και λογικούς υπολογισμούς του ευφυούς, βασιζομένους όχι εις το ένστικτον αλλά εις την διάνοιαν… μίαν μόνην άμυναν διαθέτει, ακριβώς όπως το ζώον και ο πρωτόγονος άνθρωπος. Την ένστικτον καχυποψίαν, που μαζί με την πονηρία είναι το αντίθετον της ευφυΐας…» [σελ. 129]
Θα είχε ενδιαφέρον να βάλουν τον Ε. Λεμπέση διαιτητή στην άνιση πάλη μεταξύ βλακών – ευφυών, να δούμε την αντικειμενικότητα του, μιάς που «τίποτε από τα ανθρώπινα δεν θεωρεί ξένο,» με έπαθλο την αιώνια εξουσία, γιατί την σημερινή δεν το συζητάμε. Είναι κατοχυρωμένη εκ φύσεως.
Εμείς ας ψαχτούμε περισσότερο, οι τάσεις και τα όρια των ομάδων συνεχώς μεταβάλλονται, το τι νομίζουμε ο κάθε ένας για τον εαυτό του λίγη σημασία έχει.
«…προτιμήσας να στηριχθώ κυρίως επί των αναγνωστών εκείνων οίτινες όπισθεν μίας γραμμής βλέπουν γραμμάς πεντήκοντα, αντί επί εκείνων οίτινες όπισθεν πεντήκοντα γραμμών δεν βλέπουν γραμμήν καμίαν.»
Μετά τιμής. Ε. Λεμπέσης.
Γ.Α. ΑΓΓΕΛΊΔΗΣ
