Ταξική διαταξική κοινωνική αντικοινωνική ατομική κρατική διακρατική τρομοκρατική ρατσιστική φασιστική αντιφασιστική κομματική αντικομματική ιμπεριαλιστική σοσιαλιστική. Η βία όπως και αν καταγράφτηκε ιστορικά είνια βία, σαν θηλική ύπαρξη γεννάει βία, είναι αναγκαία γι’αυτό υπάρχει. Σύμφωνα δε και με την άποψη της ταινίας μας η βία μόνο δια της βίας μπορεί να αντιμετωπισθεί, ας το πάρουμε υπ’όψιν μας εμείς οι οπαδοί της ειρηνηκής συνύπαρξης και οι υποστηρικτές του κοινοβουλευτισμού.
Οι άνθρωποι με τη βία κυριάρχησαν στη φύση, δηλαδή στην ανθρώπινη φύση τους. Χώρισαν τη γή σε κράτη τσιφλίκια οικόπεδα, ονομάσθηκαν έθνη, με ιδιόκτητο κράτος, θρησκείες στρατούς πολιτικά συστήματα συμφεροντολογικές τάξεις και κόμματα. Μέχρι σήμερα η βίαιη κοινωνική εξέλιξη γέννησε το καπιταλιστικό σύστημα που σαν γνήσιο τέκνο προηγούμενου βίαιου συστήματος στηρίζεται στη βία και παράγει βία, οι άρχοντες την δικαιολογούν και χαίρονται οι αρχόμενοι την καταδικάζουν και θυμώνουν. Κατατάσονται οι χαρούμενοι στο 20% του παγκόσμιου πλυθησμού με το 86% του παγκόσμιου εισοδήματος και οι θυμωμένοι στο φτωχότερο 20% του πληθυσμού με το 1%(ενα) του παγκόσμιου εισοδήματος. Μετά σε ρωτάνε γιατί να είσαι θυμωμένος και κομμουνιστής και σε κατατάσουν στους βίαιους τρομοκράτες, …έ τι τους λές .!
Η βίαιη φύση της κοινωνίας εμπνέει τους δημιουργούς τέχνης. Προσεγγίζουν την πραγματικότητα με τον δικό του τρόπο ο καθένας, με τα αισθήματα τα ένστιχτα τις γνώσεις,την έρευνα της ιστορίας , των ανθρώπινων σχέσεων. Που καταλήγει ο κάθε ένας τις πιό πολλές φορές είναι δυσανάγνωστο, τόσο όσο να στήβουμε το μυαλό μας, γιατί ο σκύλος του χωριού γαυγίζει χωρίς να φαίνεται, γιατί ο σκηνοθέτης προτίμησε θεατρικό σκηνικό με σπίτια και δρόμους σε κάτοψη χωρίς τοίχους. Ο κινηματογράφος προσφέρεται για εξάσκηση του μυαλού.
Οσοι δεν το καταλαβαίνουν γιατί καταναλώνουν κινηματογραφικά υποκατάστατα, καλά κάνουν και φεύγουν στο διάλειμα, μη αντέχοντας να βλέπουν να σκέφτονται και να ξυπνάνε, έχουν μάθει να βλέπουν να τρώνε και να κοιμούνται.
Ο αόρατος δεμένος σκύλος πρώτος υποδέχεται γαυγίζοντας την κυνηγημένη ωραία γυναίκα την Γκρέης, στο απομονωμένο Dogville. Είναι δεμένος και αόρατος ίσως γιατί είναι ορατοί και λυμένοι οι χωριάτες που θα αποδειχθούν πιο σκυλιά απο τον σκύλο. Η εισβολή της άγνωστης σπάει την μονότονη ζωή τους, το αίτημά της για παροχή ασύλλου τους προβληματίζει. Η συνέλευσή τους αποφασίζει την φιλοξενία και το κρύψιμο από τους διώκτες της, η ίδια αποδέχεται να τους υπηρετεί με λίγα χρήματα.
Σαν ζωντανό πνεύμα μπαίνει σε όλα τα σπίτια, μαθαίνει την ζωή τους φανερή και κρυφή, τους βοηθάει, γίνεται ο εξομολογητής τους, απολαμβάνει η ίδια την απολύτως ανθρώπινη αίσθηση της χρησιμότητας. Σαν θηλυκός χριστός κουβαλάει τις αμαρτίες τους.
Απο την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε είχε την υποστήριξη του διανοούμενου του χωριού, συνεργάζονται για το ανέβασμα “του επιπέδου” των χωρικών.
Ο διανοούμενος χρησιμοποιεί τη γυναίκα για να περάσει τις ιδέες του, κάτι που δεν μπορεί ο ίδιος, μονίμως άνεργος εξαρτημένος απο τον πατέρα του, άρα αναξιόπιστος. Και αυτό τον ρόλο τον αποδέχεται η Γκρέης για να εξασφαλίσει την παραμονή της στο χωριό. Η δουλιά τους φέρνει αποτέλεσμα, άλλαξαν συμπεριφορές, έχουμε χαρούμενες στιγμές, χρώματα, φώς, η γυναίκα κρίνεται απαραίτητη.
Ειναι γνωσή η παγκοσμιότητα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, η συνέχεια της ταινίας φανερώνει ότι οι νεοέλληνες συνεχίζουμε την πνευματική προσφορά, λέμε πολύ σοφά : “Δώσε θάρρος στο χωριάτη να σου ανέβει στο κρεβάτι”. Εμεινα έκπληκτος απο τη διαπίστωση του ισχύοντος παραπάνω κανόνα τόσο εγώ σαν θεατής, όσο και τα δρώντα πρόσωπα του έργου κυρίως η πρωταγωνίστριά μας.
Η σκέψη του απλού ανθρώπου στηρίζεται στην ηθική της εκάστοτε άρχουσας τάξης, είναι η σκέψη που διαπερνά όλη την κοινωνία. Αφού με την εκμετάλλευση της εργασίας βελτιώνεται η θέση του εκμεταλλευτή, όσο περισσότερη εργασία προσφέρει ο εκμεταλλευόμενος με όσο μικρότερες απαιτήσεις, τόσοπερισσότερο όφελος έχει.
Η εμφάνιση του σερίφη με ένταλμα και φωτογραφία της γυναίκας ανοίγει την όρεξη που ήρθε τρώγοντας. Δημοκρατικότατα με απόφαση συνέλευσης αλλάζουν οι όροι. Η δουλειά τώρα δεν έχει ωράριο, με την απειλή της κατάδοσης κόβεται ο μισθός και οι άντρες του χωριού ανακαλύπτουν τον αντρισμό τους βιάζοντάς την. Χειροτερεύει η θέση της, οι χωριάτισσες την θεωρούν υπεύθυνη για την «αποπλάνηση» των αντρών τους. Με τον διανοούμενο οργανώνουν απόδραση, χρηματίζουν τον οδηγό φορτηγού, της παίρνει τα λεφτά, την βιάζει και την ξαναφέρνει στο χωριό. Τραγωδία ; Όχι, απλώς πραγματικότητα σίγουρα γύρω μας υπάρχουν πολλές παρόμοιες περιπτώσεις γυναικών και ανδρών.
Η συνέλευση του χωριού πάλι παρούσα, πάλι δημοκρατικά δικάζει και καταδικάζει, αλυσόδεμα της γυναίκας και σιδερένια λαιμαριά με κουδούνι.
Οι χωριάτες δεν έχουν κανένα πρόβλημα, κάνουν αυτό που βοηθάει τους ίδιους, τις οικογένειες τους, το χωριό τους, ομολογούν πως στεναχωριούνται, αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς λόγω ανωτέρας βίας, δηλαδή ο σερίφης, ο εαυτός μας και η ηθική μας. Στα απλά ελληνικά πατρίς, θρησκεία, οικογένεια, πόσο απλά και δημοκρατικά έρχεται ο φασισμός !
Η κινηματογραφική οθόνη γίνεται καθρέφτης, βλέπουμε τον εαυτούλη μας απαθή στις τόσες παρόμοιες τραγωδίες που συμβαίνουν γύρω μας.
- Η ηθική αποδεικνύεται για πολοστή φορά ότι είναι λάστιχο, η ηθική της εκμεταλλεύτριας εξουσίας είναι νόμιμη, των εκμεταλλευομένων παράνομη, πιο απλά το καλό το δικό μου κακό δικό σου και αντίστροφα. Όταν λοιπόν η κοινωνία αποδέχεται την ηθική και όχι την λογική σαν μέθοδο διακυβέρνησης ας ετοιμάζεται για την επερχόμενη νέα κρίση που η σφοδρότητα της εξαρτάται από την οξύτητα των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της.
- Στην ταινία μας ο σκηνοθέτης επιλέγει στον επίλογο να μας υποβάλλει σε σοκ. Πείθεται επιτέλους η γυναίκα ότι αυτό το χωριό, αυτοί οι άνθρωποι, αυτός ο σκύλος δεν σώζονται με τίποτα, δεν αξίζουν να θυσιαστεί κανείς για την σωτηρία τους. Εκτελούνται όλοι με άκρως αντιδημοκρατικές διαδικασίες με απόφαση του ενός, της Γκρέης κατά κόσμον ωραίας Νικόλ.
Την εκτέλεση του διανοούμενου ερωτευμένου επιμελήθηκε η ίδια προσωπικά και το καταφχαριστηθήκαμε, με την φόρα που πήρε δεν άφησε ρουθούνι, παιδιά, σκυλιά, όλους και στο τέλος φωτιά, κόκκινη φωτιά, κόκκινο αίμα, γέμισε η οθόνη καθρέφτης και μαζί γκρέμισε λυτρωτικά το είναι μας.
Είμαι σίγουρος πως λίγοι θεατές της ταινίας θα βρεθούν να κατηγορήσουν την Γκρέης, όμως ακόμα πιο λίγοι ακολουθώντας τον δρόμο της πολιτικής στράτευσης προσπαθούν με βία ή χωρίς βία ν’ απαλλάξουν τον κόσμο από την βία. Μέχρι να γίνει αυτό ας επιλέξουμε στρατόπεδα, εγώ πάω με την Γκρέης, δηλαδή την Νικόλ Κίντμαν για καθαρά ιδεολογικούς λόγους, αν και δεν θα ήταν άσχημα να υπήρχαν και άλλοι λόγοι και με τον αδικοχαμένο σκύλο τον μόνο οσιομάρτυρα που πλήρωσε για τις αμαρτίες άλλων. Εσείς ; Πριν απαντήσετε, αν δεν είδατε την ταινία τρέξτε να προλάβετε, πιστεύω να σας κέντρισα το ενδιαφέρον.
“Dogville” Συμπαραγωγή Δανιάς, Σουηδίας, Νορβηγίας, Αγγλίας, Φιλανδίας, Γερμανίας , Ιταλίας, ΗΠΑ, Ιαπωνίας, Ολλανδίας.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Λαρς Φον Τρίερ, με τους Νικόλ Κίντμαν, Τζέημς Κάαν, Λορίν Μπακόλ, Πολ Μπέτανι, Μπεν Γκαζάρα, Κλοέ Σεβινί.
Γ.Α.ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
Δεκέμβριος 2003
Μαρούσι
